[Opvallend] Rechter: Geen auteursrecht op stockfoto
April 2017 deed de kantonrechter Noord-Holland een opvallende uitspraak. Dit ging over het gebruik van een foto. De rechtszaak werd aangespannen door de bekende beeldbank Masterfile, die wel vaker procedeert. Er is veel ophef over fotografen en beeldbanken die procederen over inbreuken op auteursrecht. Over deze uitspraak is ook veel ophef, maar om een heel andere reden.
Geen auteursrecht op stockfoto’s
Het ging hier om een foto van een temperatuurmeter in een auto, die iemand op zijn website over het tunen van auto’s had gebruikt. Masterfile geeft namens de fotograaf licenties uit voor deze foto. De advocaat van de websitehouder had een niet veel voorkomend verweer: er zou niet eens auteursrecht op de foto rusten. Daar was deze kantonrechter het wel mee eens.
Eigen en oorspronkelijk karakter
Om auteursrecht op een foto te kunnen krijgen, moet die foto een eigen en oorspronkelijk karakter hebben en het stempel van de maker dragen. Ofwel: de foto moet nieuw en enigszins creatief zijn.
Volgens de rechter was deze foto slechts een natuurgetrouwe weergave van het dashboard en zat er dus geen creativiteit in de foto.
“Bij vrijwel iedere foto zal iemand, voor zover dat niet door de camera automatisch wordt gedaan, de belichting, afstand en hoek moeten instellen, maar daarmee draagt de foto nog niet het persoonlijk stempel van de fotograaf.” aldus de kantonrechter Noord-Holland.
Roadside/LAKS
Eenzelfde soort uitspraak deed de kantonrechter Amsterdam in 2015 in de zaak Roadside tegen LAKS. Die foto, zeker geen stockfoto, werd ook te eenvoudig gevonden. Het ging daar om een foto van een kantoor, waar vlaggetjes hingen, van schuin boven gefotografeerd. Nee, geen bijzondere foto en zeker niet mooi uitgelicht, maar het gaat er niet om of een foto mooi is, maar of er creatieve keuzes zijn gemaakt, zoals het schuin van boven fotograferen.
Auteursrecht op parkshots
Goede productfoto’s, packshots, soms bedoeld om vrijgemaakt te kunnen worden, daar rust ook geen auteursrecht op. Het kan heel lastig zijn om een goede productfoto te maken, zonder te veel schaduw en reflecties, maar het is weinig creatief. Het is slechts het zo clean mogelijk in beeld brengen van de producten. Hoeveel tijd en geld er wellicht ook in gestoken is, dat doet er niet toe. Voor (web)winkels wellicht heel vervelend als ze van een leverancier geen foto’s aangeleverd krijgen en ze dus zelf geld uitgeven aan die foto’s. Concurrenten mogen er met die foto’s vandoorgaan.
De status van foto’s
Wat is dan nu de status van fotografie binnen het auteursrecht?
Foto’s kunnen gewoon nog auteursrecht krijgen. Het staat nota bene benoemd in artikel 10 van de Auteurswet. Fotografen zullen minder minimalistisch moeten fotograferen. De creativiteit moet meer zichtbaar zijn en in elk geval zal een fotograaf aan een rechter moeten kunnen uitleggen hoe de creativiteit te zien is. Waarom er voor een bepaalde hoek, compositie en uitsnede gekozen is en waarom dit de foto meer bijzonder maakt dan een standaard foto, bijvoorbeeld.
Nog steeds niet zomaar foto’s gebruiken
Het blijft risicovol om foto’s zomaar van internet te plukken. We hebben nu twee kantonrechters gehad die wat vonden van een foto, maar over het algemeen wordt aangenomen dat er al snel auteursrecht rust op een foto. Alleen eenvoudige packshots kunnen zonder moeite gebruikt worden. De standaard, klassieke, cliché-stockfoto’s, daar rust misschien niet altijd auteursrecht op, maar dat zal per foto verschillen. De vraag is dan of je dat risico wil nemen. Maak liever gebruik van een bron waarvan je weet dat je daar veilig foto’s vandaan kunt halen.
De hele uitspraak lees je op IE-Forum. Wil je meer hierover lezen? Een uitgebreide analyse met uitleg vind je op Charlotteslaw.nl
