Privacy is dood! Social politics revolutie door Social Media
Het begin van een nieuw jaar is voor mij een mooi moment voor een wilde voorspelling. Ik denk namelijk dat de ontwikkelingen online -en de richting die het gebruik van social media daarbij kent- leiden tot het onhoudbaar zijn van de huidige manier waarop er politiek wordt bedreven. Democratie gaat plaats maken voor gedifferentieerd virtocratie.
Aanleiding
Drie belangrijke gebeurtenissen in 2010 brengen mij tot deze uitspraak (naast de algemene trends internetgebruik /groei social media).
- Verkiezingen en de daarop volgende kabinetsformatie in Nederland (maar ook elders)
- Privacy is dood
- Wikileaks
Verkiezingen
Het Nederlands democratisch systeem is gebouwd op het kiezen van een volksvertegenwoordiging in een veel partijen stelsel. Ieder stemgerechtigde Nederlander mag een stem op een partij (en persoon) naar keuze uitbrengen. Die stem breng ik uit op de partij waarmee ik de meeste standpunten deel (en daar gebruiken we dan met zijn allen online stemwijzers voor die de stemming afvlakken) maar niet alle. Eigenlijk komt het er dus bij het uitbrengen van mijn stem op neer dat ik kies voor de minst slechte optie. En dat doen we met zijn allen.
Vervolgens gaan de partijen, op basis van de uitslag van de verkiezingen, proberen met elkaar een regering te vormen. In dit proces worden standpunten extremer (doordat er een voornamelijk rechtse- of linkse coalitie ontstaat of omdat een relatieve buitenstaander een nadrukkelijke stempel drukt op…) maar ook worden standpunten afgevlakt om tot een gezamenlijk regeerakkoord te komen. Het kan in dit proces niet anders dan dat de overgrote meerderheid van de bevolking het niet eens is met het volledige beleid van de gekozen regering. De huidige gedoogconstructie met een minderheidskabinet maakt de situatie, mijns inziens, alleen maar erger.
Privacy is dood
We zijn met zijn allen steeds meer bereid om onze privacy op te geven. Vooral de generatie die is opgegroeid met internet weet niet anders en wil ook niet anders. We willen informatie die voor ons relevant is en zetten daar onze sociale netwerkprofielen, voorkeuren en filters voor in.
Wikileaks
Los van of ik het eens ben met de manier waarop, zorgt hetgeen is gebeurd met wikileaks voor een fundamentele discussie. Is informatie in principe openbaar en is het nog wel mogelijk om digitale informatie geheim te houden? Dit lijkt te gaan verzanden in een vergelijkbare discussie als over generatie XYZ. De gevestigde (maar oudere en behoudendere) generatie is geneigd om meer informatie bij zich te houden, de nieuwe generaties delen veel makkelijker informatie met elkaar en zien daar ook de voordelen van in. Een ouderwets generatiekloof conflict?
Een gezagnemende expert per onderwerp
Ik denk dat we er naar toe gaan dat we per onderwerp of thema een expert gaan erkennen. Dit is niet een gekozen persoon maar iemand die ‘van nature’ als degene wordt beschouwd die de leiding kan hebben op dat specifieke onderwerp. Dat kan leiden tot een ‘in het land der blinden is eenoog koning’ gevoel maar wat is er daar mis mee? Het betekent niet dat de expert niet gedegen onderlegd is op een onderwerp maar dat de overigen dat niet zijn. Natuurlijk zullen er meerdere experts opstaan op dezelfde onderwerpen maar ik betoog dat door de beperkte insteek van deze manier veel eenvoudiger tot een consensus kan komen dan een paar mensen aanwijzen die alle onderwerpen moeten behandelen.
Vertrouwen en een nieuw model
Het hebben van vertrouwen in een expert is voornamelijk voor hen die het niet eens zijn met een stelling een moeilijk te nemen stap. Het is niet zo dat een probleem kan worden opgelost naar ieders tevredenheid. De uitdaging zit in een model te vinden waarmee we dit wel kunnen gaan doen.
Niets nieuws
Het hier betoogde virtuocratie is overigens niet nieuw. We erkennen al experts op allerlei (vak)gebieden, experts die zichzelf als expert hebben uitgeroepen of zich als zodanig profileren maar ook experts die we als samenleving als expert zijn gaan bestempelen. Personen kunnen daar zelf aan meegewerkt hebben (en dat is meestal zo, als kan het wel een onbewuste keuze zijn geweest) maar het kan ook zo zijn dat iemand een expert wordt op een bepaald onderwerp zonder dat deze persoon dat eigenlijk wil.
Wat wel nieuw is
Stel dat we naar een samenleving toe zouden willen waarbij we experts laten bepalen welke kant het op gaat op hun onderwerp. Dat we niet van de een op de andere dag naar een dergelijke situatie kunnen gaan lijkt me duidelijk. Uiteraard is er de overgang, de huidige machthebbers zouden namelijk moeten gaan beslissen die macht af te geven aan een niet zichtbare nieuwe machthebber. Niet alleen zal dat afgeven niet zomaar worden gedaan, ik denk ook dat het afgeven aan een (nog) onbekende niet iets is dat erg voor de hand ligt. Verder zal de samenleving met elkaar afspraken moeten gaan maken hoe bepaalde beslissingen worden doorgevoerd. Voor mij helemaal onduidelijk wordt het als een deelonderwerp invloed of overlap heeft met een ander deelonderwerp.
Wrap-up
Deze post is een gedachten-expiriment, niet uitgewerkt en zeker niet compleet. Ook staan er waarschijnlijk elementen in die gebaseerd zijn op waarneming of mening en minder op feiten. Het idee dat een dergelijke samenleving zou kunnen ontstaan vind ik wel erg boeiend, spannend en ook onvermijdelijk. Voordat we zo ver zijn zullen er nogal wat huisjes omver geworpen moeten worden. Het zal wel een kwestie van lange adem en geleidelijke overgang worden.
Ben benieuwd naar de mening van anderen!
