Innovatie in de kiem gesmoord: ‘Gij zult niet twitteren zonder toestemming.’

De leraar moet aan de Social Media. Zoals dat gaat in Nederland, moeten er wel eerst regels vastgesteld worden. Gelukkig is daar het CNVo met allerlei protocollen om o.a. het twittergedrag van leraren in goede banen te leiden, want dat kunnen die suffe, slome, trage leraren natuurlijk niet zelf bedenken.

 

Want: die leraren die schelden er op los in de klas, eten tijdens de les, praten door de leerlingen heen en kijken het werk van de leerlingen niet op tijd na. Daar staan leraren om bekend, dit soort lui moet je dus wel héél goed begeleiden wanneer ze hun eerste stappen in de Social Media zetten.

Social Media-protocol voor scholen door het CNVo

Het CNVo heeft in totaal 10 richtlijnen geformuleerd. M.i. zijn de meeste overbodig en benadrukken vooral het gevaar van Social Media. Hieronder zal ik deze 10 richtlijnen trachten toe te lichten.

Richtlijnen gebruik social media
(Waar nu ‘de school’ staat kan de naam van de eigen school ingevuld worden)

1. Medewerkers van de school delen kennis en andere waardevolle informatie.

Deze richtlijn is een open deur en kan geschrapt, dat behoeft geen verdere uitleg (voor als u twijfelt: school is de plek waar u mag verwachten dat er – op wat voor manier dan ook, al dan niet met gebruik van Social Media, digiborden etc., – kennis wordt gedeeld en andere waardevolle informatie wordt verstrekt).

2. Bij onderwijs onderwerpen maken medewerkers duidelijk of zij op persoonlijke titel of namens de school publiceren.

Onderwijs onderwerpen is natuurlijk één woord: onderwijsonderwerpen… De vraag is wat er mee bedoelt wordt. Moet je, als je een discussie voert over bv. het verschil tussen een uiteenzetting, betoog en een beschouwing, eerst steeds melden dat je je uit als leraar van school zus of zo of als moeder van vier kinderen?

3. Medewerkers van de school publiceren geen vertrouwelijke informatie op social media.

Ook deze kan geschrapt en ook dit behoeft geen toelichting (voor als u twijfelt: leraren dienen zich ten alle tijde integer te gedragen, óók als het niet om leerlingen gaat).

4. Ga niet in discussie met een leerling of ouder op social media.

Tja, in discussie gaan met ouders en/of leerlingen is altijd ‘spannend’, de naam van de school moet hoog gehouden worden, leraren moeten zich gesteund voelen door schoolleiding, maar school wil wel tevreden ouders. Dit heeft niets met Social Media te maken, maar alles met gezond verstand en omgangsvormen; óók in ‘irl’.

5. Schoolbestuurders, schoolleiders en leidinggevenden zijn altijd vertegenwoordiger van de school – ook als zij een privé-mening verkondigen. Bij twijfel niet publiceren.

Schrappen, deze richtlijn. Je mag van medewerkers en leidinggevenden (of het nu dus om leraren, schoolleiders, -bestuurders of andere leidinggevenden gaat of om mensen in een commercieel bedrijf) verwachten dat ze zoveel gezond verstand hebben, dat ze eerst nadenken voordat ze doen (ten alle tijde, of dat nou via Social Media of per email gaat).

6. Medewerkers van de school zijn persoonlijk verantwoordelijk voor wat zij publiceren.

Dus?
Hoe zit dat dan met richtlijn nr. 2 en nr. 8?

7. Medewerkers van de school weten dat publicaties op social media altijd vindbaar zijn.

Altijd?

8. Bij twijfel over een publicatie of over de raakvlakken met de school zoeken medewerkers contact hun leidinggevende.

Och nee, nog meer inperking van de vrijheid.

9. De school zorgt ook digitaal voor een veilig klimaat en communiceert met medewerkers, leerlingen en ouders hoe zij dit doet.

Toelichting hierop, elders in het protocol van CNVo m.b.t. veiligheid zegt dit: “De school heeft een verantwoordelijkheid als het gaat om de veiligheid van onderwijspersoneel en leerlingen. Dat begint met duidelijke en gecommuniceerde normen en waarden en de handhaving daarvan, ook digitaal. Scholen moeten zich niet laten verrassen door incidenten. Zorg voor duidelijke regels over: welke mediadragers zijn in de klas en op school toegestaan? Ben je als school betrokken in het grijze gebied tussen privé en school? Wanneer schakel je ouders in, en wanneer politie? Welke sancties hanteer je bij welke overtreding? Hoe
ga je om met slachtoffers en hoe met de pers?”

Uiteraard moet een school de veiligheid van medewerkers en leerlingen waarborgen. De school moet een plaats zijn waar leren en kennisverwerving centraal staat. Een school is een veilige plaats waar mensen elkaar dienen te accepteren en zo mogelijk te respecteren. Gedragsregels (betreffende de waarden en normen van de school) moeten bij iedereen bekend zijn. Het is
onzinnig om speciaal voor Social Media aparte richtlijnen te bedenken. Wat in ‘irl’ geldt, geldt uiteraard ook in de virtuele wereld.

10. De school legt vast welke maatregelen zij neemt bij digitale overtredingen van medewerkers, leerlingen en ouders en communiceert dit met deze doelgroepen.

Straf…. ook voor ouders 🙂

Mensen die bovenstaande richtlijnen serieus nemen, komen tot de conclusie dat je je verre van Social Media moet houden. Al met al voel ik vooral beklemming: zeg niets, want alles kan tegen je gebruikt worden. Wil je per sé toch iets over onderwijs op twitter zeggen, leg dan eerst je tweet voor aan je leidinggevende; deze kan af- of goedkeuren (?), maar als er toch
klachten over je komen, dan kun je straf verwachten….

De Rijksambtenaar mag wel online.

Het kan ook anders. De Rijksoverheid publiceerde in juni 2010 “Uitgangspunten online communicatie rijksambtenaren” waarin in vier hoofdstukken vanuit een positieve visie op Social Media de uitgangspunten worden toegelicht:

1. Ambtenaar als ambassadeur
Als ambtenaar ben je een ambassadeur van je organisatie en is integriteit essentieel en vanzelfsprekend. […] Maar wat is goed en integer? De kernwaarden uit de modelgedragscode van het ministerie van BZK bieden je daarvoor houvast. Die kernwaarden zijn: onpartijdigheid, betrouwbaarheid, zorgvuldigheid, dienstbaarheid en respectvolle bejegening, professionaliteit en morele verantwoordelijkheid.

2. De bestaande regels gelden ook online
De rechten en plichten van ambtenaren, ook als het gaat om online-activiteiten, zijn vastgelegd in regels en wetten. De kern ervan is artikel 7 van de Grondwet, die zegt dat iedereen recht heeft op vrije meningsuiting. Dat geldt ook voor een ambtenaar en het betekent dat je ook kritisch mag zijn. […]

3. Onderscheid tussen privépersoon en ambtenaar in functie
Het is soms lastig je persoonlijke en ambtelijke identiteit voldoende te scheiden. Maar of je je uitlatingen privé doet of als ambtenaar in functie maakt wel degelijk verschil. In het laatste geval doe je dat namens of voor de minister en maak je altijd duidelijk kenbaar dat je ambtenaar bent.

4. Zorgvuldig meedoen: gericht en gedoseerd participeren
Waarom doe je mee, wat levert jouw aanwezigheid op, wie wil je bereiken? Een goede voorbereiding is het halve werk. Vraag jezelf van tevoren af wat je bijdrage betekent voor jezelf, voor het departement, de bewindspersoon, maar ook voor de andere deelnemers. […]

Naast deze vier uitgangspunten worden er ook vele nuttige tips gegeven én “7 redenen om mee te doen”: “Er zijn veel redenen te bedenken waarom jouw departement en haar
ambtenaren online aanwezig moeten zijn. Wat heeft je organisatie aan internet, wat kan online betekenen voor beleid of de ontwikkeling
daarvan, en wat word je er zelf wijzer van?

1. Je hebt direct contact met doelgroepen […];
2. Je hebt een ander contact met doelgroepen:[…]Ervaringsdeskundigen zijn ook online, terwijl je hen via traditionele wegen niet zo makkelijk spreekt. […];
3. Je kunt beter en sneller inspelen op actuele ontwikkelingen. […];
4. Je kunt meer creativiteit aanboren: vele professionals weten meer dan één ambtenaar. […];
5. Je kunt voorzien in juiste informatie of verkeerde informatie corrigeren. Mensen moeten erop kunnen vertrouwen dat informatie van de overheid feitelijk juist en objectief is. […];
6. Je kunt zorgen voor een sterker draagvlak van beleid. [….];
7. Bijdragen van anderen op internet kunnen het beleid verrijken. […].”

Het hele stuk kunt u hier lezen.

Het CNVo-protocol gaat uit van angst en gevaar én bevestigd de vooroordelen die over het Nederlandse onderwijs heersen: hoed u voor de domme, incompetente, trage leraar die als een ongeleid projectiel via internet en het klaslokaal uw kinderen en de school naar de verdommenis helpt.

Hoe smoor je innovatie in de kiem: nou, zo dus.

Niet twitteren = niet weten….

Je zou tweets als deze toch niet willen missen…