[UITGELEZEN] Review boek: Gezocht Hofnar – Reflectie voor leiders en leidinggevenden
Toen ik dit boek Gezocht Hofnar – Reflectie voor leiders en leidinggevenden doorlas voor deze beoordeling, werd de trigger verstevigd door de berichtgeving dat AFAS twee ‘hofnarren’ aanneemt. De auteur Juri Hoedemakers was daar tevens bij aanwezig.
Wat doet een hofnar tegenwoordig eigenlijk? Dat is toch een Middeleeuws figuur en soort van wegbezuinigd? Niks daarvan, dacht AFAS-ceo Bas van der Veldt. Dus heeft 232 jaar na de Franse Revolutie AFAS de eerste échte hofnarren in dienst met Jort Verhage en Juri Hoedemakers. Bekijk de video via de link, lees de blog.
De hofnar en de context?
De auteur legt uit:
Ieder mens heeft blinde vlekken. Waar zit die van jou?
Het is gevaarlijk om alleen jaknikkers om je heen te verzamelen. Want wie wijst jou dan op je fouten? Wie vertelt jou de onverbloemde waarheid? Wie houdt jou een spiegel voor? Voor de broodnodige reflectie heb je kritische mensen om je heen nodig. Wat je nodig hebt, is een hofnar.
De hofnar was eeuwenlang degene die het reflectieve vermogen van de koning vergrootte. Maar wie was die hofnar eigenlijk? En wat kunnen we van hem leren in de huidige werkomgeving?
In dit boek ontdek je hoe we anderen kunnen inzetten om het reflectieve vermogen van onszelf en de mensen om ons heen te verbeteren. Je krijgt praktische handvatten waarmee je reflectie in je dagelijks werk kunt toepassen.
De inleiding
Na een opvallend voorwoord vervolgens een inleiding met persoonlijke noot dat zich richt op reflectie maar vooral het feit dat je altijd iemand anders nodig hebt in nood. Het boekt richt zich op leiders, maar lijkt toepasselijk voor elk individu, zo bewijst de inleiding.
Hoofdstuk 1
In hoofdstuk 1 toch vooral de definitie van ‘reflectie’ en het reflecteren van reflectie. Het is niet de spannende opening die je van dit boek verwacht, maar het zet een kader inclusief ene vleugje Ben Tiggelaar. Wat actuele zaken – zoals die van de kinderopvang-zaak – moeten de term ‘reflectie’ en lading geven als toch vooral die noodzaak om scherp te blijven als leider. Na het maken van een grote fout, is reflectie een must. Zo lijkt het.
Hoofdstuk 2
Blijf kritisch en herkauw. Met een kritische blik op ons ‘onderbuikgevoel’ herkauwt de auteur de must om aan.. reflectie te doen. Maar vooral de vraag: wie doet het? Zelf? Extern? Omdat de auteur hier zelf een en andere herkauwt, toch vooral de vraag of hij aan reflectie doet.
Hoofdstuk 3
De praktische kant van het boek lijkt nu te zijn aangebroken. De methoden van reflectie worden aangehaald. Verlaat vooral de drukte en hectiek, is het motto. Zoek die blinde vlek op, de kernkwaliteit en valkuil. Vraag de klant en manager om feedback. Het lijken in deze ‘interactieve’ maatschappij toch vooral open deuren, maar de aangereikte methodiek lijkt praktisch inzetbaar. We gaan snel door.
Hoofdstuk 4
Een stukje geschiedenis, over 1 april en wat voorbeelden. De plaatsing van dit hoofdstuk is opvallend. De hofnar zou een fulltimefunctie moeten zijn of worden, zo zegt de auteur. Opvallend dat de hofnar niet altijd de manager of werknemer is die de rol van ‘ontlader’ op zicht neemt.
Hoofdstuk 5
Een leuke, scanbare opsomming van zestien functies (eigenlijk voorbeelden) van een hofnar. Zo kan het:
- een flapuit zijn, zoals Britt Dekker;
- een maatje of goede vriend;
- een politieke spion of iemand die jou corrigeert.
De lading van ‘hofnar’ wordt duidelijker en leuker. Ook het nut van een hofnar binnen een organisatie lijkt duidelijk.
Hoofdstuk 6
In hoofdstuk 6 over het verdwijnen van de (parlementaire) hofnar door de jaren heen en de roep om de hofnar terug te halen. Arjen Lubach zou de moderne hofnar zijn, maar het hoofdstuk lijkt de interviewers van GeenStijl te zijn vergeten, die media-wise een toon hebben gezet als volhardende hofnarren. Het is een van de hoofdstukken die wat ‘vluchtig’ overkomt als ook nuancering mist en diepte.
Hoofdstuk 7
In dit hoofdstuk de vier soorten van hofnarren op de werkvloer:
- specialist;
- leider;
- coach;
- manager.
Elk soort/type/functie krijgt een eigenschap toebedeeld die narrig zou moeten zijn, maar ook bedenkingen geeft, zoals de leider die ook als ‘flapuit’ kan worden gezien. De leider als inspirator lijkt wat te verwateren in het betoog, net als de organisatiecultuur die toch wel mee moet zitten bij het erkennen van hofnarren.
Hoofdstuk 8
We gaan van actieve naar passieve reflectie en de auteur grijpt terug op geschiedkundige figuren wederom.
Hoofdstuk 9
In de stappen van de Koningscirkel gaan we reflectie plannen (zet een wekker) en als onderdeel van gedrag inzetten. De stappen hadden meer inzet verdiend in het boek. Dat reflectie ook kan met het vragen naar wat feedback en die evaluatie aan het einde (of begin) van een vergadering, lijkt een open deur. We eindigen het hoofdstuk met wat Marco Borsato maar toch ook als lezer de vraag wat de genoemde BN’ers te maken hebben met modern leiderschap gevuld met reflectie.
Hoofdstuk 10
Nu draait het om de functies van een hofnar met als stap ‘benoem een hofnar’. De praktische tips vollen bij bosjes om, waar je als lezer toch vooral het gevoel had dat een hofnar juist kan ontstaan bij het toegeven aan een bepaalde cultuur. Wat hier op zijn plek zou zijn, zouden de rollen binnen een team kunnen zijn. De ultieme boodschap van het boek zit aan het einde van dit hoofdstuk:
Sta een hofnar toe de organisatie opener en transparanter te maken.
Hoofdstuk 11
Dit lijkt direct de aanzet te zijn tot het implementeren van een hofnar in de eigen organisatie. Een klein hoofdstuk vol vragen lijkt de lezer bewust te willen maken van het toestaan/benoemen van een hofnar binnen de organisatie.
Mijn mening over Gezocht Hofnar – Reflectie voor leiders en leidinggevenden
Een boekje dat leuk leest. In zijn must van praktische aanpak en inzetbaarheid lijken de theoretische kaders wat als losse flodders te zijn toegevoegd. Ook de organisatiecultuur – die bij de genoemde methoden keihard in de weg ligt – lijkt niet altijd als context te worden gezien voor het wel of niet slagen van enige reflectie. Ook lijkt het boek toch niet alleen voor leidinggevenden te zijn bedoeld en verwateren de consistente kaders van het boek per hoofdstuk.
De boodschap dat je mensen om je heen moet verzamelen die jouw visie en handelen kritisch blijven bekijken, wordt al snel duidelijk in het boek. Dat een hofnar blijkbaar ook frauduleus handelen zou kunnen voorkomen, lijkt soms wat onwerkelijk.
De verdieping en de effecten op/van de organisatiecultuur worden te weinig belicht in dit boek dat verder leuk leest. Graag had ik meer willen lezen over organisaties die overduidelijk een hofnar nodig hebben om in transitie te gaan. Welk effect had een hofnar op het coronabeleid kunnen hebben?
Het boek refereert aan (scriptie)onderzoeken; wellicht hadden wat meer harde cijfers diepte kunnen toevoegen aan het boek.
Wat het boek zeker oplevert voor leiders en managers en dat de ‘hofnar’ – zoals beschreven in het boek – veelal als een lastige werknemer of persoon wordt gezien, maar het boek overduidelijk aantoont dat het een must is voor elke situatie en organisatie!
WIN een exemplaar; wat is jouw ultieme hofnar in vijf zinnen? Mail, reageer, tweet of DM voor 25 januari 2022 en WIN een exemplaar!
BESTELLEN KAN HIER!